6 Eylül 2019 Cuma

Tosya'ya İçme Suyu Getirilip Çeşme Yapılması




KONU : Tosya kadısına hüküm : Tosya’ya su getirip birkaç çeşme yaparak bu suyu ben getirip kimseye vermem diye mani olanların müdahalelerinin engellenmesi.


METİN : 
Tosya kadısına hüküm ki;
Derviş Katib gelüp şöyle arz eyledi ki Ovacık(?) nam mevzide cari olan suyu ber mûceb-i emr kasaba-i Tosya’ya getürdüp mikdarını karındaşı Piri nam zaime virüp bakisin getürüp bazı yerlere çeşme vazʻ idüp Müslümanlar müntefiʻler iken bu suyu ben getürdüm cümlesin ben alurum mülk suyumdur deyü mani olup teaddi iderler imiş imdi Müslümanların hakk-ı şurbları olduğu su kimesnenin mülkü olmaz dahl itmek caiz değildir buyurdum ki;
Vusul buldukda arz olunduğu üzere Müslümanların hakk-ı şurbları olan mezkur suyu müşarun ileyh kasaba-i mezkura getürüp bir mikdarın mezbur Piri’ye tayin idüp bakisin bazı yerlere çeşme vazʻ idüp Müslümanlar müntefiʻler iken hala mezbur hilaf-ı şerʻ zikr olunan su malımdır deyü mani olup teaddi ederlerse itdürmeyüp menʻ ve defʻ idüp eğer mezbur ve eğer gayridir min baʻd dahl ve taarruz itdirmeyesin menʻ ile memnûʻ olmayanları arz idesin ki dirlikleri ahara virile.
29 Şaban 993/26 Ağustos 1585

29 Temmuz 2019 Pazartesi

Tosya'da Hamza Bey Zaviyesinin Tamiri


KONU:
Tosya’daki Hamzabey Zaviyesi, türbesi ve minaresinin, vakıf hasılatından tamir edilmesi.

METİN:
Tosya kazâsında vâki‘ merhûm Hamza Bey Zâviyesi ve minâresiyle türbesinin vakfı hâsılâtından ta‘mîrine dâir vukû‘bulan istid‘â üzerine tafsîl-i keyfiyet Evkâf-ı Hümâyûn Nâzırı Efendi hazretleri cânibinden tarafınıza yazılmış olmağla ol veçhile îcâbının icrâsı husûsuna mübâderet eylemeniz siyâkında şukka.
1266.Z.29/5 Kasım 1850


26 Temmuz 2019 Cuma

Tosya Rüşdiye Mektebine Muallim Tayini


KONU:
Yeni açılan Tosya Rüşdiye Mektebi Muallim-i Evvelliği’ne(İlköğretmenliğine) tayin.

METİN:
Ma‘ârif ve Mâliye Nezâret-i Celîlelerine
Manisa Rüşdiye Mektebi Rika Muallimliğine seksen sekiz senesi Kânûn-ı Sânîsi ibtidâsından itibâren doksan beş guruş maaşla Salim Efendi’nin ve Tosya’da küşâd olunan Rüşdiye Mektebi Muallim-i Evvelliği’ne târîh-i memuriyetinden mahalline vusûlüne kadar nısfını ve ba‘dehû tamamını almak üzere altı yüz yirmi beş guruş şehriye ile Dâru’l-muallimîn şâkirdânından Hâfız Ahmed Efendi’nin tayini ve hıdmetine mübâşereti gününden itibaren şehrî seksen guruş aylıkla bir bevvâb istihdâmı ve masârıf-ı müteferrika içün dahi senevî bin guruş tahsîs ile bu maaşların seksen sekiz senesi Ma‘ârif Muvâzenesine zam edilen yüz elli bin guruşdan ve masârıf-ı müteferrikanın dahi sene-i merkûme muvazenesinin zuhûr eden tertîbinden tesviye ve i‘tâsı husûsuna iş‘âr-ı devletleri üzerine bi’l-istîzân irâde-i seniyye-i cenâb-ı pâdişâhî müteallık ve şeref-sudûr buyrulup(9) ol bâbda Mâliye Nezâret-i Celîlesi’ne tastîr etdirilen buyruldu leffen tisyâr kılınmış olmağla icrâ-yı îcâbına himmet buyrulması siyâkında tezkire

(9) nezâret-i müşârun ileyhâya mezuniyet verilmiş olmağla Hazînece îfâ-yı mu‘âmele-i mukteziyeye himmet buyrula deyü…
1289.Za.20/19 Ocak 1873




Tosyalıların Muhacirlere Yardımı



KONU:
İskan edilmek üzere, Sivas’a gönderilen muhacirlerin Tosya’dan geçişlerinde taşıma ve yiyecek ücretlerinin Tosya Kazası Müdürü, Tosya Meclis Üyeleri ve yevmiyelerinin de Kastamonu memurları tarafından meccanen ödenecek olmasının sevindirici olduğu ve bunun Ceride-i Havadis’te yayınlanacağı.

METİN:
Muhâcir Komisyonu’na;
Li ecli’l-iskân Sivas’a i‘zâm kılınan muhâcirînin Tosya kazâsından mürûrlarında lâzım gelen araba ve mekkârî ücretleri kazâ-i mezkûr müdür ve a‘zâ-yı meclisi taraflarından ve yevmiyeleri dahi Kastamonu memurları canibinden iâneten tesviye olunduğuna ve ifâdât-ı sâireye dair Kastamonu Mutasarrıfı saâdetlü paşanın vârid olan bâlâsı defterlü şukkası melfûfâtıyla manzûr-ı devletleri buyrulmak üzere leffen irsâl kılınmış olmağla iktizasının icrâsıyla cevâb yazılmak üzere keyfiyetin iş ‘ârı husûsuna himmet buyurmaları siyâkında tezkire
1277.M.26/14 Ağustos 1860


Kastamonu Mutasarrıfı’na
Li ecli’l-iskân Sivas’a i‘zâm kılınan muhâcirînin Tosya kazâsından mürûrlarında lâzım gelen araba ve mekkârî ücretleri kazâ-i mezkûr müdür ve a‘zâ-yı meclisi taraflarından ve yevmiyeleri dahi Kastamonu memurları canibinden iâneten tesviye olunduğuna ve bazı ifâdeye dâir bâlâsı defterlü tevârüd eden şukka-i şerîfeleri meâli ve melfûfâtı müeddâsı ma‘lûm-ı muhibbî olup mûmâ ileyhim canibinden bu veçhile vukû‘bulan mu‘âvenet eser-i hamiyyet ve fütüvvet olarak bâ‘is-i mahzûziyet olmuş ve keyfiyet Cerîde-i Havâdis nüshasına dahi derç ve i‘lân itdirilmek üzere bulunmuş olduğu beyanıyla
1277.S.1/19 Ağustos 1860





28 Haziran 2019 Cuma

Tosya'da Yangın





KONU :
Tosya’daki yangında harap olan dükkanların Ebniye Nizamı’na uygun olarak inşa edilmesi.

METİN :
Kastamonu Mutasarrıfı Ramiz Paşa’ya
Tosya kasabası derununda zuhur eden harîkden dolayı muhterik olan dekâkînin ebniye nizamına tevfîkan binâ ve inşâ olunmasının mahalline iş’âr kılındığı ifadesine dair tevârüd eden mazbata ile kazâ-i mezkurun melfûf mazbatası meâlleri ma’lûm-ı muhibbî olmuş ve bu sûret muvâfık-ı maslahat bulunmuş olmağla yapılacak dekâkîn ve sairenin ebniye nizâmına tatbîkan inşâ ve ikmâl etdirilmesi hilâf-ı nizâm hal ve hareket vukû’a getirilmemesi esbâbının istihsâline himmet eylemeniz siyâkında şukka.
1277.B.15/27 Ocak 1861






METİN:
Kastamonu Mutasarrıfı Ramiz Paşa’ya
Tosya kasabası derûnunda zuhûr eden harîkden dolayı muhterik olan dekâkînin Ebniye Nizâmına tevfîkan binâ ve inşâ olunmasının mahallinde iş‘âr kılındığı ifâdesine dâir tevârüd eden mazbata ile kazâ-i mezkûrun melfûf mazbatası meâlleri ma‘lûm-ı muhibbî olmuş ve bu sûret muvâfık-ı maslahat bulunmuş olmağla yapılacak dekâkîn ve sâirenin Ebniye Nizâmına tatbîkan inşâ etdirilmesi ve hilâf-ı nizâm hal ve hareket vukû‘a getirilmemesi esbâbının istihsaline himmet eylemeniz siyâkında şukka
1277.B.15/27 Ocak 1861

27 Haziran 2019 Perşembe

Tosya'da Çeltik Ziraati


KONU :
Delidüz (Devrez) nehrinin sularıyla elde edilen çeltik gelirlerinin Tosya’nın Cedid mahallesinde Mevlana Şeyh Mustafa’nın vakfettiği tekke ve dershane mensuplarına sarfedildiği, çeltik ziraatine engel olmak isteyen Saz kazası ahalisinin eldeki fetva ve Rumeli kazaskerinin ilamıyla muhakemeleri

METİN :
Tosya kadısına hüküm ki;
Sen ki mevlânâ-yı mezkûrsun südde-i saadetime mektûb gönderüp kazâ-i mezbura tâbi’ Sevinçviran ve Akçakavak nâm karyeler ahâlîleri bâ-cem’ihim meclis-i şer’-i şerîfe varup Kengırı sancağının nevâhîsinden Karapazar önünden çıkup livâ-i mezbûr içinden cereyân iderek Tosya kazasına varup bunların karyeleri toprağı arasında cârî olan Delidüz (Devrez) dimekle ma’rûf nehr-i azimden otuz kırk seneden mütecâviz nehr-i mezbûr ile tarlalarına çeltik zer’ ve Tosya mahallâtından Cedîd mahallesinde kıdvetü’l-ulemâi’l-muhakkıkîn Mevlânâ Şeyh Mustafa zîde ilmuhû kendü malıyla müceddeden binâ ve vakf eylediği tekye ve dershâne fukarasının ma’îşetleri olmağla beher sene yirmişer keyl pirinç virüp her biri intifâ’ idegelmişler iken kazâ-i mezbûr esfelinde vâki’ Çorum sancağı tevâbi’isinden Saz kazâsı ahalisinin kadimden çeltik için dört harkları var iken yüzden ziyâde hark ihdâs idüp arpa ve buğday tarlaların ve bağ ve bağçe ve orman ve çayırların söküp çeltik zer’ itmeleriyle suyumuz bize kifâyet itmez oldu deyü bunları çeltik zer’ itmekden men’ murâd itmeleriyle mezbûrların kadimî harklarından mâ adâ muhdes olan harkların men’ olunup bunların kemâ fi’l-evvel zer’ine mümâna’at olunmamak bâbında hükm-i hümâyûnum verilmek recâsına vâki’ hâli ilhâhlarıyla(?) derç ve mûmâ ileyh Şeyh Mustafa’nın zikr olunan hark hususunda yedinde olan mazmûn-ı şer’a muvafık fetevâ-yı şerîfeler mantûkunca mahallinde görülmek üzere emr-i şerifim verilmek için a’lemu’l-ulemâi’l-mütebahhirîn Rumili Kadıaskeri olan Mevlânâ Ebû İshak bin İsa edâma’llahu te’âlâ fezâilehû i’lâm itmekle mevlânâ-yı müşârun ileyhin i’lâmı ve fetevâ-yı şerîfeleri mûcebince mahallinde şer’le görülmek için yazılmışdır.
Fî evâhir-i M sene 1124 ( 8 Mart 1712)

Tosya'da Kahvehane


KONU : Tosya'da sekiz adet kahvehane olup, buralarda nice cemiyet, gıybet, fitne ve fesat peyda olduğu bildirilmekle mahallinde mahkemeleri görülüp arz olunduğu üzere zararı ve fesadı ortaya çıkarsa zararının engellenmesi, kahvehanelerin başka iş kolundan dükkanlara dönüştürülmesi.

METİN: Tosya'da Kengırı Paşası'na ve Tosya Kadısı'na hüküm ki;
Sen ki mevlânâ-yı mezkûrsun südde-i saadetime mektup gönderüp medine-i Tosya’da sakin ulemâ ve sulehâ ve meşâyih ve eimme ve hutebâ ve sair ahalisi meclis-i şer’-i şerife varup medine-i mezburede sekiz aded kahvehane olup mecma’-ı nâs olmağla nice cemiyet ve gıybet ve müsâvî ve fesad ve fitne peydâ olup vilayetlerinin nizamına ihtilal virmeğle zararı def’ olunmak babında emr-i şerifim virilmek recâsına arz itmeğin siz ki mûmâ ileyhimâsız mahallinde şer’le görülüp arz olunduğu üzere zararı ve fesada bâ’is olduğu zâhir olur ise men’ ve âhar dükkan olunup zararı def’ olunmak içün hüküm yazılmışdır.

Fî evâhir-i [Şevvâ]L sene 1119/14 Ocak 1708





Vakıflar Tarihinde TOSYA

V A K I F L A R T A R İ H Î N D E: T O S Y A [1] HÜSEYİN SIDKI KÖKER [2] T o s y a » vakıflar tarihî için zengin bir meşherdir.. Yerüstü...